تفاوت ذخیره با اندوخته قانونی در حسابداری

تفاوت ذخیره با اندوخته

ذخیره نوعی بدهی است که زمان تسویه و یا تعیین مبلغ آن همراه با ابهام نسبتاً قابل توجه است.ذخایر را می‌توان از سایر بدهی‌ها متمایز کرد، زیرا در مورد زمان تسویه و یا مبلغ آن ابهام وجود دارد. ذخیره باید در صورت احراز معیارهای زیر شناسایی شود: 1) واحد تجاری تعهدی فعلی (قانونی یا عرفی) دارد که در نتیجه رویدادی در گذشته ایجاد شده است. 2) خروج منافع اقتصادی برای تسویه تعهد محتمل باشد. 3) مبلغ تعهد به گونه‌ای اتکا پذیر قابل برآورد باشد.

اندوخته یک نوع محدودیت در تقسیم سود است و جزو حقوق صاحبان سهام است. اندوخته به دو نوع تقسیم می‌شود:1- اندوخته قانونی 2- اندوخته اختیاری (که انواع مختلف دارد) اندوخته قانونی 5% سود خالص است (در صورتی‌که شرکت سود ده باشد) و تا زمانی‌که به 10% سرمایه برسد اجباری است.

ذخیره در واقع طرف مقابل هزینه احتمالی است یعنی ما بخشی از هزینه هائی که احساس می کنیم احتمال وقوع دارند رو برآورد کرده وشناسائی می کنیم اما اندوخته برداشت از سود شرکت است که به مقاصد خاص از سود کنار گذاشته می شود.
‎پس اگر شرکت ما زیان هم داشته باشد می تواند ذخیره داشته ولی اندوخته خیر ونیز اندوخته کنار گذاشتن یا خرج نکردن سود است اما ذخیره نگهداری حساب هزینه احتمالی است که وقوع آن ممکن یا غیر ممکن باشد که این دو خیلی با هم شباهت دارند ولی کاربرد وجایگاه متفاوتی دارند.

ذخیره نوعی بدهی است که یا مبلغ آن و یا زمان پرداخت آن با ابهام قابل توجه ای روبرو است اما اندوخته اصلاً این ماهیت را ندارد و بیشتر در مورد حقوق صاحبان سهام (اندوخته قانونی و اختیاری) کاربرد دارد.

ذخیره تقریبا برآوردی است و برای اینکه به اصل تطابق درآمدها وهزینه ها matching principle (که برفرآیند اندازه گیری سود تمرکزدارد) عمل کرده باشیم باید بعضی از هزینه های یک سال که ممکن است در سال مالی بعد معلوم می شود را تخمین وبه حساب ذخیره آن حساب ببریم. ذخیره ماهیت بدهی دارد اگر ما هزینه ها را به حساب ذخیره نبریم در سال بعد باید به حساب سود زیان سنواتی ثبت کنیم که این نیز منجر به تجدید وارائه صورتهای مالی می شودکه البته ممیزین مالیاتی وحسابرسان مستقل مشتاق دیدن آن هستند.مثل ذخیره مطالبات مشکوک الوصول وذخیره مالیات
‎ ولی اندوخته واقعی است زیرا مقداری از سود هر سال می باشد که طبق تصویب هیئت مدیره از حساب سود انباشته کسر و به حساب اندوخته برده می شود که جزو حقوق صاحبان سهام می باشد. مثل اندوخته توسعه وتکمیل و اندوخته قانونی و اندوخته احتمالی

فرق ذخیره با اندوخته در محل احتساب آنها نیز می باشد. ذخیره از محل هزینه های جاری شرکت محاسبه می شود ولی اندوخته از محل سود پس از کسر زیان انباشته سنوات قبل محاسبه و در حسابها ثبت می شودپس ذخیره در هر حال باید منظور شود ولی اندوخته پس از رعایت مورد فوق محاسبه می شود.

در ضمن در خصوص استهلاک اندوخته هایی مثل قانونی باید از قانون تجارت تبعیت کرد ولی در استهلاک ذخیره ها انجام شدن کامل رویداد اجازه استهلاک مبالغ ذخیره را به مدیریت می دهد.

اصطلاحات اندوخته و ذخیره در بسیاری از موارد بجای یکدیگر استفاده می گردند.اما می توان موارد کاربرد آنها را به شرح زیر تفکیک نمود:

اندوخته:
‎تخصیص و محدودیت در سود انباشته عموما بر اساس پیشنهاد هیات مدیره و تصویب مجمع عمومی و یا بموجب رعایت مفاد قراردادها و یا الزامات قانونی انجام شده و یکی از شیوه های گزارشگری تخصیص و محدودیت در سود انباشته، نمایش مجزای آن در ترازنامه می باشد.
‎این تخصیص و محدودیت در سود انباشته،اندوخته نامیده می شود. مانند:اندوخته قانونی، اندوخته احتیاطی، اندوخته اختیاری و غیره.

ذخیره:
‎اصطلاح ذخیره معمولا در موارد زیر کاربرد دارد:
‎الف- جهت حسابهای دارایی کاه که اینگونه حسابها نشان دهنده کاهش شناسایی شده در بهای تمام شده برخی اقلام دارایی بوده و باعث می گردند که داراییها مذکور به خالص ارزش بازیافتنی منعکس شوند.مانند: ذخیره مطالبات مشکوک الوصول، ذخیره کاهش ارزش موجودیها و سرمایه گذاریها.
‎هرچند استهلاک انباشته نیز یک نوع حساب دارایی کاه می باشد ولی به جهت تفاوت در نوع کاهش در داراییهای ثابت مشهود(استهلاک، کاهش ارزش داراییهای ثابت مشهود محسوب نمی شود) از اصطلاح ذخیره در این خصوص استفاده نمی شود.

ب- جهت بدهیهایی که زمان تسویه و یا تعیین مبلغ آنها، توام با ابهام نسبتا قابل توجه است.مانند: ذخیره مزایای پایان خدمت، ذخیره مالیات بر درآمد و غیره.